Liệu có phải cổ phiếu có P/E cao là khoản đầu tư luôn sinh lời? Câu trả lời có thể khiến nhà đầu tư bất ngờ!
Các nhà đầu tư sử dụng các chỉ số tài chính để tìm cổ phiếu của những công ty có cơ bản mạnh. Một vài chỉ số thường được sử dụng là tỷ lệ giá trên thu nhập (P/E), tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E), tỷ lệ giá thị trường trên giá trị sổ sách (P/B),…
Các tỷ lệ này được các nhà đầu tư sử dụng để lựa chọn cổ phiếu phù hợp để đầu tư dựa trên kế hoạch đầu tư và sở thích của họ. Hôm nay, chúng ta sẽ nói về một trong những tỷ lệ phổ biến nhất được các nhà đầu tư sử dụng – tỷ lệ P/E. Có một niềm tin phổ biến rằng một cổ phiếu có tỷ lệ P/E cao là một cổ phiếu nên mua.
Chúng tôi sẽ khám phá sự thật đằng sau niềm tin này và đưa ra một số lời khuyên cần ghi nhớ trước khi đầu tư vào cổ phiếu có P/E cao.
Hiểu tỷ lệ P/E
Tỷ lệ P/E là tỷ lệ giá cổ phiếu của một công ty trên thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS). Về mặt toán học: P/E=Giá cổ phiếu/Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS)
Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) là tỷ lệ giữa tổng thu nhập của một công ty với số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Công thức: EPS=Tổng thu nhập của công ty/Tổng số cổ phiếu đang lưu hành
Tỷ lệ P/E có thể giúp bạn hiểu liệu giá thị trường của một cổ phiếu có phù hợp với thu nhập của công ty hay không. Hãy xem một ví dụ để hiểu rõ hơn:
Một công ty, ABC có 5 triệu cổ phiếu đang lưu hành. Giá thị trường của mỗi cổ phiếu là 200 nghìn đồng. Hơn nữa, trong năm tài chính hiện tại, công ty có tổng thu nhập là 50 tỷ đồng.
Trước tiên hãy tính thu nhập trên mỗi cổ phiếu: EPS= 50 tỷ/5 triệu = 10 nghìn
Tiếp theo, hãy tính tỷ lệ P/E: Tỷ lệ P/E= 200 nghìn/10 nghìn = 20
Nói một cách đơn giản, điều này có nghĩa là hiện tại, các nhà đầu tư sẵn sàng trả 20 đồng để nhận được 1 đồng lợi nhuận của cổ phiếu ABC.
Cổ phiếu có P/E cao là gì?
Theo ví dụ trên, P/E 20 nghĩa là các nhà đầu tư dự kiến rằng công ty sẽ tạo ra lợi nhuận lớn hơn trong tương lai. Do đó, nhu cầu về cổ phiếu của công ty tăng lên và giá của nó cũng tăng lên. Nhờ tăng giá vốn, nhà đầu tư có thể kiếm lời thường xuyên dưới dạng cổ tức. Do đó, tỷ lệ P/E là một cách tốt để có cái nhìn thoáng qua về cách thị trường nhìn nhận một cổ phiếu cụ thể.
Tuy nhiên, tỷ lệ P/E không phải là thước đo độc lập. Trên thực tế, mỗi ngành, lĩnh vực có thể có tỷ lệ P/E khác nhau. Vì vậy không có thước đo tiêu chuẩn nào cho tỷ lệ P/E cao. Nó luôn được so sánh với các đối thủ cạnh tranh và các công ty cùng ngành. Nếu bạn nhìn vào lĩnh vực FMCG, hầu hết các công ty đều có tỷ lệ P/E trung bình trên 20. Nếu doanh nghiệp ABC (từ ví dụ trên) thuộc lĩnh vực FMCG, tỷ lệ P/E của nó thấp. Tuy nhiên, nếu ABC thuộc ngành viễn, có P/E trung bình khoảng 7-8 thì P/E của ABC ở mức cao.
Các yếu tố dẫn đến cổ phiếu có P/E cao
Tỷ lệ P/E nói về mối quan hệ giữa giá cổ phiếu và thu nhập của một công ty. Do vậy, nhà đầu tư cần phải hiểu các khía cạnh tài chính của công ty dẫn đến tỷ lệ P/E cao hơn ở các công ty:
- Tăng trưởng thu nhập ổn định: Mọi người thích đầu tư vào cổ phiếu của các công ty có kết quả hoạt động ổn định và có quỹ đạo tăng trưởng cũng như thu nhập đáng tin cậy và bền vững. Do đó, các công ty có mức tăng trưởng thu nhập ổn định sẽ được ưu tiên hơn. Các nhà đầu tư phải trả nhiều tiền hơn để nhận được một phần thu nhập của họ.
- Khả năng sinh lời: Không phải tất cả các công ty đều chuyển đổi thành công tăng trưởng tốt thành lợi nhuận. Do đó, những công ty thể hiện hiệu quả ở khía cạnh này sẽ được ưa chuộng hơn và có tỷ lệ P/E cao hơn.
- ROE: Nó cho biết liệu một công ty có thể chuyển đổi vốn cổ đông thành lợi nhuận hiệu quả hay không. Thông thường, các công ty có tỷ lệ ROE cao hơn sẽ được các nhà đầu tư ưa thích hơn, đặc biệt nếu có tỷ lệ nợ thấp. Tỷ lệ P/E của những công ty như vậy cũng có xu hướng cao hơn.
- Điều kiện bên ngoài: Điều kiện kinh tế vĩ mô tác động đến toàn bộ thị trường chứng khoán. Do đó, một số quyết định chính sách hoặc tình huống kinh tế vĩ mô nhất định có thể khiến giá cổ phiếu tăng lên, dẫn đến tỷ lệ P/E của cổ phiếu đó tăng lên.
Những điều cần lưu ý trước khi đầu tư vào cổ phiếu có P/E cao
Cổ phiếu có tỷ lệ P/E cao hơn có vẻ là lựa chọn đầu tư tốt hơn. Tuy nhiên, bạn không thể chỉ dựa vào tỷ lệ P/E để đưa ra quyết định đầu tư. Dưới đây là một số điều cần thiết mà bạn phải ghi nhớ trước khi đầu tư vào cổ phiếu có P/E cao:
1. Cổ phiếu có thể được định giá quá cao
Vì P/E là một tỷ lệ, tử số cao hơn hoặc mẫu số thấp hơn có thể dẫn đến P/E cao hơn.
- Tử số (Giá cổ phiếu): Giá thị trường của cổ phiếu tăng vì những lý do ngoài hiệu quả hoạt động của công ty. Tuy nhiên, nó có thể không ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của công ty và nhu cầu có thể không được duy trì lâu.
- Mẫu số (EPS) – EPS là tỷ lệ thu nhập của một công ty trên số cổ phiếu đang lưu hành. Nếu công ty phát hành thêm cổ phiếu, EPS của công ty có thể giảm, làm tăng tỷ lệ P/E của công ty. Ngoài ra, nếu công ty có thu nhập thấp hơn trong năm tài chính, EPS của công ty đó sẽ thấp, khiến tỷ lệ P/E cao hơn.
Thông thường, hầu hết các nhà đầu tư phân tích mức độ phổ biến và nhu cầu của một cổ phiếu bằng cách xem xét tỷ lệ P/E của công ty so với các công ty cùng ngành. Tuy nhiên, một công ty có thu nhập thấp hơn cũng có thể có tỷ lệ P/E cao hơn và được định giá quá cao. Vì vậy, điều quan trọng là phải hiểu tất cả các khía cạnh trước khi đầu tư.
2. Biến động giá
Thị trường chứng khoán vốn đã biến động. Vì tỷ lệ P/E phụ thuộc vào giá thị trường của cổ phiếu, khi các yếu tố bên ngoài khiến thị trường biến động, giá cũng thay đổi theo. Điều này gây khó khăn cho việc đạt được tỷ lệ P/E ổn định.
Do đó, tránh sử dụng tỷ lệ P/E để đánh giá nhu cầu về một cổ phiếu trong thời kỳ thị trường có nhiều biến động.
3. Tìm hiểu bao quát hơn
Tỷ lệ P/E cao có thể là một dấu hiệu tốt về một công ty có triển vọng tăng trưởng tốt. Tuy nhiên, chỉ nhìn vào tỷ lệ P/E là chưa đủ. Đảm bảo rằng bạn phân tích tình hình tài chính và các nguyên tắc cơ bản cũng như sự cạnh tranh của công ty để xác định triển vọng tăng trưởng của công ty. Điều này có thể giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
4. Tránh đầu tư vào doanh nghiệp bạn không hiểu rõ
Thị trường có một số công cụ và tỷ số tài chính giúp phân tích sức mạnh của công ty và lợi ích khi đầu tư vào đó. Song, giá thị trường không chỉ bị chi phối bởi hiệu quả hoạt động của công ty. Các yếu tố bên ngoài như chính trị, xã hội, kinh tế,… cũng có ảnh hưởng đến giá.
Do đó, trước khi đầu tư, bạn cần hiểu hoạt động kinh doanh, sự cạnh tranh và vị thế của công ty trên thị trường. Hãy nhớ rằng, đừng bao giờ đầu tư vào doanh nghiệp bạn không thể hiểu rõ.
5. Đừng né tránh những nghiên cứu cơ bản về công ty
Quan điểm chung và phổ biến rằng cổ phiếu có tỷ lệ P/E cao là những lựa chọn đầu tư tuyệt vời. Khi này các nhà đầu tư sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho một phần nhỏ hơn trong thu nhập của công ty. Do đó, họ cho rằng đây là một dấu hiệu cho thấy nhận thức lạc quan của nhà đầu tư về cổ phiếu.
Tuy nhiên, P/E có thể cao hơn vì nhiều lý do không nhất thiết liên quan đến hiệu quả hoạt động. Do đó, không nên bỏ qua phân tích cơ bản của công ty.
Tổng hợp
Tìm kiếm một cổ phiếu có tỷ lệ P/E cao hơn so với các cổ phiếu cùng ngành có thể là một khởi đầu tốt. Tuy nhiên, các nhà đầu tư phải cố gắng hết sức để tránh cái bẫy P/E khét tiếng. Mặc dù tỷ lệ P/E có thể giúp bạn hiểu rõ về nhu cầu đối với một cổ phiếu cụ thể trên thị trường, hãy đảm bảo rằng bạn ghi nhớ những điểm nêu trên trước khi lao vào.
