Đầu tư vào cổ phiếu IPO luôn sinh lời?

Khi lựa chọn cổ phiếu IPO, không chỉ không kiếm được lợi nhuận, nhà đầu tư còn thường xuyên gặp phải rủi ro mất vốn.

Trong đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), một công ty tư nhân “ra mắt công chúng”, cung cấp cổ phiếu của mình cho các nhà đầu tư để mua trên sàn giao dịch chứng khoán hoặc thị trường phi tập trung.

Cổ phiếu IPO có thể là một khoản đầu tư có giá trị, nhưng đôi khi, nhà đầu tư mất rất nhiều tiền. Tìm hiểu về những lợi ích và nhược điểm của việc đầu tư vào cổ phiếu IPO và cách đánh giá khoản đầu tư của bạn.

IPO là gì?

IPO, hoặc chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng, đề cập đến quá trình một công ty tư nhân tham gia khi công ty này chào bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư lần đầu tiên. Khi một công ty trải qua đợt IPO, chúng ta thường nói rằng nó sắp “lên sàn chứng khoán”.

Quá trình IPO cho phép một công ty huy động tiền để tài trợ cho hoạt động, thúc đẩy tăng trưởng và trả nợ. IPO cũng mang lại cho các công ty cơ hội hoàn vốn cho các nhà đầu tư, những người có quyền lựa chọn bán cổ phần riêng tư của họ trong đợt IPO. Nói chung, một công ty tư nhân có tiềm năng tăng trưởng đáng kể sẽ cân nhắc việc IPO. Theo nhiều cách, đó là bước tiếp theo hợp lý và được mong đợi đối với những công ty khởi nghiệp thành công. 

IPO có ý nghĩa gì? 

Bạn có thể đã nghe đến cụm từ “thị trường IPO nóng”. Điều này có nghĩa là những nhà đầu tư nói chung đã tiếp cận các công ty phát hành cổ phiếu tốt hơn. Nó dẫn đến kết quả là các công ty tư nhân khác lao vào IPO. Nếu một lượng lớn các công ty tư nhân đang hoạt động đủ tốt để làm tăng ham muốn rủi ro của các nhà đầu tư, nền kinh tế đó có tiềm năng lớn. 

Giống như bất kỳ khoản đầu tư nào, một số đợt IPO có kết quả tốt hơn những đợt IPO khác. Và với tư cách là người tiêu dùng và nhà đầu tư cá nhân, bạn thường có 2 lựa chọn nếu muốn đầu tư vào đợt IPO.

Nếu bạn là người bảo lãnh hoặc khách hàng ban đầu tham gia IPO, bạn sẽ dễ dàng mua cổ phiếu hơn. Trong trường hợp này, bạn sẽ có thể mua cổ phiếu ở mức giá chào bán. Tuy nhiên, bạn sẽ cần vào danh sách ưu tiên và một chút “nhân phẩm” để đảm bảo được cổ phiếu. Vì vậy tốt nhất bạn không nên tính đến việc đầu tư vào IPO theo cách này. 

Một cách khác là chờ cổ phiếu được tung ra thị trường và nhà đầu tư mua vào những ngày tiếp theo sau khi cổ phiếu ra mắt công chúng. Trong trường hợp này, nhà đầu tư có thể đặt lệnh mua cổ phiếu thông qua các công ty chứng khoán. Thông thường, khi cổ phiếu tung ra thị trường, chúng thường biến động mạnh, mở cửa ở mức giá cao hơn đáng kể so với giá chào bán. 

Ưu và nhược điểm của cổ phiếu IPO với nhà đầu tư 

Giải thích ưu điểm 

• Tiềm năng mua cổ phiếu với mức giá hấp dẫn: Nếu bạn có khả năng tham gia và được tiếp cận một đợt IPO nóng, bạn có thể mua được cổ phiếu với giá chào bán. Điều này thường xảy ra nếu bạn được coi là khách hàng tổ chức hoặc khách hàng có giá trị ròng cao. Ví dụ về một tổ chức liên quan có thể được cấp quyền truy cập này bao gồm các quỹ tương hỗ, quỹ hưu trí, quỹ phòng hộ và các công ty bảo hiểm.
• Lợi nhuận tiềm năng cao: Đặc biệt với các đợt IPO được săn đón nhiều nhất, bạn có thể sớm tham gia vào các công ty có thành tích cao. 

Giải thích nhược điểm 

• Khả năng đầu tư ở mức giá IPO thấp: Hầu hết các nhà đầu tư cá nhân sẽ không có cơ hội mua cổ phiếu ở mức giá IPO. Thay vào đó, họ sẽ phải mua cổ phiếu sau khi cổ phiếu được tung ra thị trường, thường với giá cao hơn giá chào bán. 
• Rủi ro cao nhưng phần thưởng tiềm năng cao: Điều tích cực cũng có thể có nhược điểm. Câu hỏi vẫn là: Bạn có thể mua được cổ phiếu khi chào bán hoặc trên thị trường đại chúng với mức giá hấp dẫn không? Đây có thể là khoản đầu tư không ổn định, với giá cổ phiếu biến động mạnh sau khi IPO. 

Mua cổ phiếu IPO luôn có lãi phải không?

IPO không phải lúc nào cũng có lãi. Nhiều khi một công ty được định giá quá cao hoặc định giá không chính xác. Lúc đó, giá cổ phiếu sẽ giảm sau khi IPO và không bao giờ đạt đến giá trị IPO mà các nhà đầu tư đã trả. Do đó, không chỉ là không thu được lợi nhuận, nhà đầu tư còn mất tiền.

Bên cạnh đó, Benjamin Graham, cha đẻ của đầu tư giá trị, đã khuyến nghị trong cuốn sách “Nhà đầu tư thông minh” của mình rằng các nhà đầu tư nên tránh xa tất cả các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Trong quá trình IPO, các chủ sở hữu trước đó đang cố gắng huy động vốn ở mức giá cao. Điều này mang lại rất ít cơ hội mua cổ phần với giá chiết khấu.

Thay vào đó, ông lập luận, hãy chờ đợi một số trục trặc trong kinh doanh, điều này sẽ khiến giá cổ phiếu sụt giảm trong vòng vài năm và tạo cơ hội mua cổ phiếu với giá chiết khấu. Quan điểm của Graham thiên về kỷ luật an toàn. Nó làm giảm nguy cơ bị đốt cháy của bạn và nhà đầu tư trung bình có thể sẽ được hưởng lợi về lâu dài bằng cách tuân thủ nguyên tắc đó.