Không chỉ nhà đầu tư, doanh nghiệp sẽ hưởng được rất nhiều lợi ích từ nâng hạng thị trường đặc biệt là sự quan tâm và nguồn vốn nước ngoài.
Bối cảnh nâng hạng thị trường ở Việt Nam
Dự kiến cuối năm 2023, Việt Nam sẽ hoàn thành công tác chuẩn bị để “go-live” hệ thống KRX trên thị trường chứng khoán. Đây là hệ thống công nghệ thông tin quản lý và điều hành giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam được HoSE ký kết với Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX) vào năm 2012. Trước hết hệ thống KRX dự kiến sẽ hoạt động với các tính năng cơ bản. Những tính năng nâng cao hơn sẽ được triển khai từng bước theo lộ trình.
Hệ thống KRX được kỳ vọng sẽ mang đến những sản phẩm, giải pháp giao dịch và thanh toán mới cho thị trường chứng khoán cũng như việc nâng hạng thị trường. Hiện nay, trên thế giới có 3 tổ chức lớn về xếp hạng thị trường bao gồm MSCI (Morgan Stanley Capital International), S&P Dow Jones (Standard & Poor’s), FTSE Russell (Financial Times Stock Exchange).
Trong bản báo cáo tháng 9/2023, FTSE Russell đã công bố Việt Nam được xếp vào thị trường mới nổi hạng 2 (Secondary emerging market). Cụ thể, Việt Nam đã ở trong danh sách xem xét nâng hạng theo chỉ số FTSE Russell đã được 5 năm, từ 21018. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa đáp ứng đủ để chính thức lên thị trường mới nổi.
Bên cạnh đó, đối với MSCI, trong kỳ đánh giá tháng 6/2023, thị trường chứng khoán Việt Nam chưa được đưa vào danh sách xem xét nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi. Trong đó, thị trường chứng khoán Việt Nam cần cải thiện 9/17 tiêu chí của MSCI.
Các công ty hưởng lợi gì khi nâng hạng thị trường chứng khoán?
Theo các nghiên cứu, khi được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, nó sẽ đem đến rất nhiều lợi ích cho thị trường Việt Nam. Đầu tiên có thể kể đến là thu hút nguồn vốn lớn rực tiếp và gián tiếp từ các nhà đầu tư nước ngoài. Nâng hạng thị trường cũng giúp cải thiện nhiều điều kiện: tính minh bạch thông tin, khung thể chế, cơ chế, điều kiện giao dịch thị trường…
1. Tiếp cận với nguồn vốn nước ngoài
Có một số tiêu chí sẽ quyết định cách suy nghĩ của các nhà đầu tư nước ngoài khi rót vốn vào thị trường nội địa. Trong đó, có thể kể đến 3 tiêu chí quan trọng nhất là thanh khoản, chất lượng, hiệu quả. Và phần lớn nhà đầu tư nước ngoài sẽ dựa vào các báo cáo của tổ chức nổi tiếng như MSCI, FTSE Russell.
Trong trường hợp thị trường Việt Nam nâng hạng thành công lên thị trường mới nổi, doanh nghiệp có nhiều cơ hội tiếp cận với các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng. Các doanh nghiệp trong nước sẽ có cơ hội để tiếp xúc với các quỹ đầu tư, tổ chức quốc tế, các quỹ ETF… có nhu cầu đầu tư tại Việt Nam thông qua hoạt động bán vốn, hợp tác đầu tư…
2. Đón nhận dòng vốn lớn từ nước ngoài
Các quỹ đầu tư theo phương pháp thụ động như ETFs (thường tập trung vào các thị trường mới nổi) sẽ tự động phân bổ một phần nguồn vốn vào các thị trường được nâng hạng, trong khi chỉ dành tối đa 2 – 3% nguồn vốn vào các thị trường cận biên (theo Viện Chiến lược, Bộ Tài chính).
Theo ước tính của BSC, nếu Việt Nam được nâng hạng lên mới nổi theo tiêu chí của MSCI và FTSE, sẽ có khoảng 3,5 – 4 tỷ USD mua mới các cổ phiếu Việt Nam, Ước tính dựa trên giả định tỷ trọng các cổ phiếu Việt Nam được mua mới ở mức bình quân khoảng 0,7% – tương đương với tỷ trọng của các cổ phiếu thị trường chứng khoán Philippines (được FTSE xếp hạng thị trường chứng khoán mới nổi sơ cấp) trong các danh mục đầu tư các quỹ hiện tại.
