Không có quy tắc luôn đúng về cách giá cổ phiếu phản ứng với thương vụ sáp nhập và mua lại. Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào loại giao dịch.
Trong một số trường hợp, hai công ty quyết định kết hợp để tạo thành doanh nghiệp mạnh hơn. Mặc dù có nhiều cách để hai công ty có thể kết hợp, 2 trong số những quy trình phổ biến nhất là Sáp nhập và Mua lại.
Có nhiều lý do khác nhau đằng sau việc một công ty lựa chọn sáp nhập hoặc đồng ý mua lại như tăng thị phần, tiếp cận địa lý, giảm cạnh tranh,… Trên thực tế, điều này xảy ra thường xuyên hơn chúng ta nghĩ. Trong hầu hết các trường hợp, những vụ sáp nhập/mua lại ít khi lên mặt báo lớn trừ khi các công ty liên quan đề nổi tiếng.
Hãy tìm hiểu ý nghĩa cơ bản của việc sáp nhập và mua lại. Khám phá cách chúng ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của từng công ty.
Sáp nhập và mua lại là gì?
Sáp nhập và mua lại (M&A) nói một cách đơn giản là khi một công ty sáp nhập hoặc mua lại một công ty khác vì một số mục đích. Một thương vụ M&A có thể diễn ra vì nhiều lý do như:
- Mở rộng thị phần: Việc sáp nhập và mua lại các công ty giúp tiết kiệm thời gian và giúp tăng thị phần.
- Mua lại tài sản: Bằng cách mua lại tài sản, công ty sẽ có lợi thế hơn trong việc mở rộng phạm vi tiếp cận của mình trên thị trường.
- Sức mạnh tổng hợp và đa dạng hóa: Khi Vodafone và Idea sáp nhập và thành lập Vodafone Idea Ltd, họ đóng vai trò là sức mạnh tổng hợp. Bằng cách này, họ đã có thể đối mặt với gã khổng lồ Reliance Jio, kẻ đã gây bão trong ngành thiết bị di động.
Điều gì xảy ra trong một vụ sáp nhập mua lại?
Trước khi hiểu tác động của M&A lên giá cổ phiếu, trước tiên chúng ta hãy hiểu điều gì xảy ra trong quá trình sáp nhập/mua lại một công ty.
Công ty mới được hình thành do kết quả của sáp nhập và mua lại sẽ phát hành cổ phiếu mới sau khi cả hai công ty từ bỏ số cổ phiếu hiện có của mình. Trong trường hợp mua lại, cổ phiếu của công ty mua lại không bị ảnh hưởng. Công ty bị mua lại ngừng giao dịch cổ phiếu của mình trên thị trường. Ngoài ra, các cổ đông của công ty bị mua lại sẽ nhận được cổ phần của công ty mua lại.
Sự khác biệt giữa sáp nhập và mua lại
Sự khác biệt cơ bản giữa sáp nhập và mua lại là việc sáp nhập xảy ra giữa hai công ty khá giả, thường là do một quyết định chung giữa cả hai công ty. Họ gặp nhau để hợp tác và củng cố thị phần với tư cách là một công ty mới.
Việc mua lại xảy ra khi một công ty có ảnh hưởng lớn hơn về cơ cấu, quy mô và vị thế trên thị trường mua lại một công ty khác. Việc mua lại có thể không nhất thiết phải là một quyết định chung. Nó có thể là sự tiếp quản sau khi “cá lớn nuốt cá bé”.
Sáp nhập và mua lại ảnh hưởng đến giá cổ phiếu như thế nào?
Khi một công ty mua lại một công ty khác, giá cổ phiếu của cả 2 doanh nghiệp có xu hướng di chuyển theo những hướng ngược nhau. Chúng có thể dự đoán được ít nhất là trong ngắn hạn. Trong hầu hết các trường hợp, cổ phiếu của công ty được mua lại tăng do công ty đi mua lại trả phí nhằm khuyến khích các cổ đông của công ty mục tiêu chấp thuận việc tiếp quản.
Nói một cách đơn giản, không có động cơ nào để các cổ đông bật đèn xanh cho hành động đó nếu giá thầu tiếp quản tương đương hoặc thấp hơn giá hiện tại của công ty được mua lại.
Tất nhiên, có những ngoại lệ cho quy tắc. Cụ thể, giá cổ phiếu của công ty được mua lại gần đây giảm mạnh do thu nhập âm. Do vậy, việc mua lại với giá chiết khấu có thể là con đường duy nhất để các cổ đông lấy lại một phần khoản đầu tư của họ. Điều này đặc biệt đúng nếu công ty đó đang phải gánh một khoản nợ lớn. Nó không thể huy động được nguồn tài chính từ thị trường vốn để cơ cấu lại khoản nợ.
Mặt khác, cổ phiếu của công ty đi mua lại thường giảm ngay sau thương vụ. Điều này là do công ty mua lại thường trả phí bảo hiểm cho công ty được mua lại, làm cạn kiệt nguồn dự trữ tiền mặt và/hoặc gánh một khoản nợ đáng kể trong quá trình này. Tuy nhiên, có nhiều lý do khác khiến giá cổ phiếu của công ty mua lại có thể giảm trong quá trình mua lại, bao gồm:
- Các nhà đầu tư tin rằng mức phí trả cho công ty được mua lại là quá cao.
- Có vấn đề trong việc tích hợp các nền văn hóa ở các nơi làm việc khác nhau.
- Các vấn đề pháp lý phức tạp làm thêm thời gian sáp nhập.
- Cuộc đấu tranh quyền lực quản lý cản trở năng suất.
- Nợ bổ sung hoặc các chi phí không lường trước được phát sinh do việc mua hàng.
Điều quan trọng cần nhớ là giá cổ phiếu công ty đi mua lại có thể bị trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, về lâu dài, giá cổ phiếu của công ty mua lại sẽ tăng, miễn là ban lãnh đạo công ty đánh giá đúng mục tiêu và tích hợp hiệu quả hai thực thể.
